Қазақстанда сұйық сорғылар өндірісі

Қазақстанда 2019 жылы ішкі тұтыну үшін 600 мыңға жуық сұйықтық сорғысы сатылды.

Сұйық сорғылар сумен жабдықтау, тамақ өнеркәсібі, химия өнеркәсібі және өмір салты сияқты салаларда кеңінен қолданылады.

Қазақстанда сорғылар өндіретін компаниялардың және өндіріс үшін шикізаттың жеткілікті мөлшерінің болуына қарамастан, импорт өндірістен асып түсуді жалғастыруда.

Ішкі өндіріс пен импортты салыстыру кезінде сұйық сорғылардың негізгі ресурсы импорт болып табылатыны көрініп тұр, ал Қазақстанның өндірісі 2019 жылы ішкі нарық қажеттілігінің тек 2% - ын ғана қамтыды, импорт өндірістен 51,4 есе асып түсті.

Импорт ішкі нарық қажеттілігінің көп бөлігін қамтиды. 2019 жылы жалпы сомасы 721 692 мың АҚШ долларына (586 912 дана) сорғылар импортталды. 

Бұл сала инвесторлар үшін тартымды болып отыр, өйткені Қазақстан қолайлы географиялық жағдайға ие. Қазақстанда сорғылар өндіретін бір зауыт салып, компаниялар өз тауарларын басқа жақын шет елдерге экспорттай алады.

Қазіргі уақытта Қазақстанда шетелдік инвестицияларды тарту арқылы ашылған сорғыларды шығаратын WILO Central Asia зауыты жұмыс істейді. Неміс компаниясы Алматы облысындағы зауыт құрылысына 4 млн.еуродан астам қаржы жұмсады.

Қазақстан сондай-ақ сұйық сорғыларды экспорттайды. 2019 жылы сұйық сорғылар 10 442 мың АҚШ долларына (30 319 дана) экспортталды.

Қазақстанда сұйық сорғыларды өндіретін 4 Компания жұмыс істейді:

1) Шымкент қаласындағы "Karlskrona LC AB" ЖШС;

2) Нұр-сұлтан қаласындағы "Целингидромаш" ЖШС;

3) Өскемен қаласындағы "Үлбі-электро" ЖШС;

4) WILO Central Asia Алматы облысы, Байсерке ауылы (WILO неміс компаниясының инвестициялары = 4 млн еуродан астам).

Бұл компаниялар тауарды ішкі нарыққа жеткізеді, сондай-ақ экспортқа жібереді.

Сорғылар өндіретін 4 компанияның болуына қарамастан, Қазақстанның импорты өндірістен 87,5 есе артық. Қазақстанның өндіріс көлемі ішкі нарықтың қажеттілігін өтеу үшін жеткіліксіз.

Қазақстан мемлекеті жабдықтар, соның ішінде сұйықтық сорғылары өндірісін дамытуға қаражат салғысы келетін инвесторларды белсенді түрде қолдайды. Арнайы экономикалық аймақтар (АЭА) құрылды, оларға қатысушыларға салық жеңілдіктері (жер салығы, қосылған құн салығы (ҚҚС), мүлік салығы, жер учаскесін пайдалану төлемі = 0%) беріледі. Сондай-ақ, қатысушылар АЭА аумағына әкелу кезінде шикізат пен жабдыққа салық бажынан босатылады. АЭА қатысушыларына АЭА-ның қолданылу мерзіміне тегін жер учаскесі беріледі; инфрақұрылым жүргізіледі, сондай-ақ жұмыс күшін тарту процесі оңайлатылады.